بعد از گذشت 30 سال از اشغال نزدیک به 20 درصد خاک آذربایجان توسط گروه های افراطی ارمنی و کشته شدن صدها شهروند غیر نظامی و آوارگی بیش از یک میلیون آذربایجانی از خانه و کاشانه شان، بالاخره ورق برگشت و نیروهای نظامی آذربایجان در یک نبرد تمام عیار قوای اشغالگر را به داخل خاک ارمنستان راندند. این اتفاق زمانی رخ داد که کشور آذربایجان از نظر اقتصادی و استراتژیک و نیز روابط بین الملل به حد بالایی از اهمیت رسیده بود. طوری که حتی روسیه که در کنار فرانسه اصلی ترین حامی اشغال قره باغ محسوب می شد، سرانجام با اتمام اشغال اراضی آذربایجان موافقت کرد. البته نباید از نقش ترکیه و روابط و تاثیرات این کشور بر همسایگان و ذی نفعان این مساله غافل ماند. به دنبال قطعی شدن آزادی مناطق اشغالی، دولت ایران نیز که همواره طرفین را به عدم درگیری دعوت می کرد، اینبار با اقدامی عجولانه طرف آذربایجان را گرفت و خواستار پایان اشغال مناطق قره باغ شد. این اقدام دقیقه نود مطمئنا تاثیر زیادی در آینده قره باغ نمی توانست داشته باشد.
پایان یک داستان و شروع داستانی دیگر
داستان اشغال به پایان رسید و اینبار داستان سازندگی و عمران قره باغ شروع شده است. داستانی که می تواند برای شرکت های ایرانی بسیار پر برکت و پر فایده باشد. البته انتظار می رود دولت آذربایجان به دلیل حمایت سی ساله ایران از ارمنستان محدودی هایی را برای شرکت های ایرانی اعمال کند، لاکن باز هم مسیر سرمایه گذاری برای شرکت های ایرانی در حوزه آبادانی و عمران قره باغ باز خواهد بود. کافی است شرکت های کشورمان با یک برنامه ریزی دقیق و آینده نگرانه پا در این راه نهاده و قبل از فوت وقت و از دست رفتن همه فرصت ها جایگاه واقعی خود را در کشور همسایه مستحکم کنند.
عبرت از تاریخ
شرکت های ایرانی همواره به دلیل مشکلات و پیچیدگی های سیستم دولت از رقبای منطقه خود بخصوص کشور ترکیه یک قدم عقب بوده اند. نمونه بارز این موضوع سرمایه گذاری در بازار عراق و اقلیم کردستان می باشد که با سهل انگاری های فراوان اکثر بازار این کشور را به شرکت های ترک تقدیم کردیم.
آینده از حال متفاوت خواهد بود
مطمئنا بعد از ده سال اوضوع منطقه تفاوت فراوانی از آنچه اکنون می بینیم خواهد داشت. نقش ایران در اقتصاد آذربایجان 10 سال بعد با تصمیماتی مشخص می شود که امروز باید گرفت. آذربایجان با 10 میلیون جمعیت و با ذخایر فراوان نقت و گاز، روابط بین المللی بسیار خوب با همه کشورهای دنیا و نیز مدیریت و جهد دولت مبنی بر توسعه سریع و پایدار، همچنین با توجه به اشتراکات تاریخی، دینی و زبانی با هموطنان ایرانی قطعا بازار خوبی برای شرکت های بزرگ و متوسط ایران تلقی می شود.